Josef Selleny
Joseph Selleny, ook bekend als Seleny of Sellény, werd geboren op 2 februari 1824 in Untermeidling, tegenwoordig deel van Wenen, en stierf op 22 mei 1875 in Inzersdorf bij Wenen. Hij was een Oostenrijkse landschapschilder, aquarellist, tekenaar en lithograaf.
Selleny werd geboren op Untermeidling 34, nu bekend als Schönbrunner Straße 34, hoewel Mödling vaak ten onrechte als zijn geboorteplaats wordt vermeld. Hij studeerde aan de Weense Academie onder leiding van Thomas Ender en Franz Steinfeld. Daarna ondernam hij samen met zijn collega-schilder Eduard Ender een studiereis door Tirol en Lombardije naar Venetië. Dankzij een beurs van de Weense Academie kon Selleny in 1854/55 nog een studiereis maken naar Rome en Napels.
Tijdens zijn carrière had Selleny de kans om aartshertog Ferdinand Maximiliaan te ontmoeten, de broer van de keizer, die zijn werk waardeerde en steunde. Dankzij deze band kon hij deelnemen aan de Novara Expeditie, een wetenschappelijke wereldomzeiling die grotendeels door de aartshertog werd gestuurd. Onder leiding van commodore Bernhard von Wüllerstorf-Urbair nam Selleny deel aan deze expeditie, die duurde van 30 april 1857 tot 26 augustus 1859 en begon en eindigde in Triëst.
Selleny’s werk droeg aanzienlijk bij aan het succes van de Novara-expeditie. Hij maakte ongeveer 2000 aquarellen, schetsen, studies en ontwerpen die de indrukken documenteerden van de afzonderlijke stations en landen die door het fregat SMS Novara werden bezocht. Zijn indrukwekkende en levendige foto’s dienden als sjabloon voor talloze litho’s ter illustratie van de verslagen van deze reis en werden gepubliceerd in kranten en tijdschriften.
Selleny’s authentieke foto’s werden toegankelijk gemaakt voor een breed publiek door de uiterst succesvolle publicaties over de Novara-reis. Met name de meeste van de 224 illustraties in het boek van Karl von Scherzer waren gebaseerd op Selleny’s tekeningen. Het boek haalde een totale oplage van 30.000 exemplaren en was een van de meest succesvolle werken in zijn soort in de 19e eeuw in de Duitstalige wereld.
Na de Novara-expeditie vergezelde Selleny aartshertog Ferdinand Maximiliaan op reizen naar Noord-Afrika, de Kaapverdische en Canarische Eilanden en Brazilië. Na deze reizen vestigde hij zich in Wenen als freelance kunstenaar, waar hij al zeer bekend was. Naast zijn werk als kunstenaar maakte Selleny ook naam als tuinarchitect. Hij ontwierp onder andere de tuinen van het Weense stadspark (1862) en de tuinen van het Miramare paleis bij Triëst, de residentie van aartshertog Maximiliaan en Charlotte van België.
In 1873 kreeg Selleny de opdracht van de keizerlijke familie om de grote muurschilderingen te maken in de keizerlijke villa in Bad Ischl in Opper-Oostenrijk.
Selleny, die verschillende technieken beheerste, concentreerde zich in zijn schilderijen voornamelijk op landschappen, die ofwel op locatie als aquarel werden geschilderd of in het atelier naar model. Zijn directe en levendige weergave werd vaak geprezen. Zijn ontwerpen voor parken en tuinen waren het onderwerp van controverse.
Vanwege een zenuwaandoening verhuisde Selleny naar Zuid-Tirol, waar ook de commandant van de Novara-expeditie woonde. Daar schilderde hij indrukwekkende landschappen in olieverf, waaronder imposante rotslandschappen. Door zijn ziekte moest hij echter terugkeren naar Wenen en werd hij opgenomen in het psychiatrisch ziekenhuis in Inzersdorf bij Wenen, waar hij op 51-jarige leeftijd overleed.
Selleny werd begraven op de centrale begraafplaats van Wenen (1-2-5) in een graf ter ere van de stad Wenen. De Sellenygasse in het tweede district van Wenen werd naar hem vernoemd.
Een aanzienlijk aantal van Selleny’s originele schilderijen van de Novara expeditie bevinden zich nu in de collecties van het Museum van Militaire Historie in Wenen, de Albertina Grafische Collectie en de Oostenrijkse Belvedere Galerij, evenals in privébezit. Sommige van deze schilderijen zijn te zien in de permanente tentoonstelling van het Museum voor Militaire Historie.